De betekenis van de uitdrukking
Wanneer iemand zegt “dat is appels met peren vergelijken”, bedoelt diegene dat je twee zaken met elkaar vergelijkt die eigenlijk niet met elkaar te vergelijken zijn. Het gaat dan om onderwerpen die te verschillend zijn om op een eerlijke of logische manier naast elkaar te leggen. Deze uitdrukking wordt vaak gebruikt als reactie op een discussie of vergelijking die volgens de spreker mank gaat.
Waar komt de uitdrukking vandaan?
De uitdrukking is al eeuwenoud en komt voor in verschillende variaties in meerdere talen. In het Engels zeggen ze bijvoorbeeld “to compare apples and oranges”. De kern van de uitdrukking is universeel: appels en peren zijn allebei vruchten, maar verschillen op smaak, textuur en uiterlijk. De vergelijking lijkt op het eerste oog logisch, maar is inhoudelijk niet accuraat wanneer je er conclusies aan probeert te verbinden.
Wanneer gebruik je deze uitdrukking?
Je gebruikt deze uitdrukking vooral in situaties waarin iemand twee onderwerpen tegenover elkaar zet die eigenlijk niet goed te vergelijken zijn. Denk bijvoorbeeld aan de vergelijking tussen het salaris van een leraar en dat van een topsporter. Hoewel je prima meningen kunt hebben over beide beroepen, zijn ze zo verschillend in aard, opleidingsniveau, marktdynamiek en maatschappelijke rol dat het niet logisch is om er een directe vergelijking van te maken.
Voorbeelden uit het dagelijks leven
Een kind dat vraagt waarom zijn speelgoed minder kost dan een iPad. Of iemand die zich afvraagt waarom een vegetarische burger duurder is dan een gewone hamburger. In deze gevallen hoor je mensen vaak zeggen: “ja, maar dat is appels met peren vergelijken.” Ze bedoelen dan dat de producten, ondanks enige overeenkomsten, te anders zijn om eerlijk te vergelijken.
Waarom is het belangrijk om dit te herkennen?
Het herkennen van oneerlijke vergelijkingen is belangrijk in discussies en besluitvorming. Door te begrijpen dat bepaalde zaken niet goed met elkaar te vergelijken zijn, voorkom je misverstanden en verkeerde conclusies. Het helpt je ook om kritisch na te denken over informatie die je hoort of leest, vooral in tijden van sociale media en snelle meningsvorming.
Tot slot
De uitdrukking “dat is appels met peren vergelijken” is een handige manier om aan te geven dat iets niet klopt in een vergelijking. Het helpt ons om bewust te zijn van verschillen tussen dingen die op het eerste gezicht overeenkomen, maar in werkelijkheid fundamenteel anders zijn. Volgende keer dat je iemand hoort zeggen dat iets ‘appels met peren vergelijken’ is, weet je precies wat ermee bedoeld wordt.
