Waarom deze spelling zo vaak fout gaat
De Nederlandse taal kent veel werkwoorden die eindigen op -en, waarvan de voltooide deelwoorden vaak verwarring veroorzaken. Een veelgemaakte fout is het verwarren van veranderd met veranderd. De fout is begrijpelijk, want in gesproken taal hoor je vaak geen verschil. Toch is er maar één juiste vorm.
Wat is het juiste antwoord?
De correcte spelling is veranderd, met een 'd' aan het eind. Dit komt omdat het voltooid deelwoord van het werkwoord veranderen is veranderd. Om dit te begrijpen moeten we even kijken naar de regels van de Nederlandse grammatica.
Zo werkt het met voltooid deelwoorden
Bij het vormen van een voltooid deelwoord kijk je naar de stam van het werkwoord. Bij veranderen is dat verander. Omdat de stam eindigt op een 'r', wat niet in het 't kofschip zit (de regel om te bepalen of je een 't' of 'd' schrijft), gebruik je een 'd'. Daarom krijg je veranderd.
Wat zegt de 't kofschip-regel?
De regel van 't kofschip helpt bij de keuze tussen een 't' of 'd' aan het eind van het voltooid deelwoord. Als de stam van het werkwoord eindigt op een van de medeklinkers in 't kofschip (t, k, f, s, ch, p), dan eindigt het voltooid deelwoord op een 't'. Is dat niet het geval, dan gebruik je een 'd'.
Toepassing op veranderen
De laatste letter van de stam 'verander' is een 'r'. Deze komt niet voor in 't kofschip. Volgens de regel schrijf je dus een 'd': veranderd.
Voorbeelden in zinnen
Een voorbeeldzin is: De situatie is in de loop van de dag veranderd. Hier zie je duidelijk dat het voltooid deelwoord wordt gebruikt, ondersteund door het hulpwerkwoord 'is'.
Waarom “veranderd” wel goed voelt
Veel mensen gebruiken automatisch de vorm 'veranderd' omdat het bekend klinkt. Helaas schrijven sommigen ook 'veranderd' fout als 'veranderd' (met een t), wat dan dus incorrect is. Dit komt doordat de uitspraak nauwelijks verschilt, maar grammaticaal maakt het wel degelijk uit.
Hoe onthoud je het verschil beter?
Een handige tip om te weten of je een 'd' of een 't' moet schrijven, is door je te richten op de stam van het werkwoord. Zit de laatste letter in 't kofschip? Dan gebruik je een 't'. Zo niet, dan gebruik je een 'd'. In het geval van veranderen eindigt de stam op 'r', dus schrijf je 'veranderd'.
